Ψηφιακά κοινά στην εκπαίδευση: Η συζήτηση στο Ινστιτούτο «Νίκος Πουλαντζάς» #gredu

Βίντεο: Άγγελος Καλοδούκας

Στα εργαλεία που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες στην προσπάθεια ενός πιο συλλογικού μοντέλου διαχείρισης της γνώσης αναφέρθηκε εισαγωγικά η Μαρία Χαϊδοπούλου Βρυχέα. «Στην εποχή του γνωσιακού καπιταλισμού, οι μάχες που βρίσκονται σε εξέλιξη για την κυριαρχία στην τεχνολογία θα καθορίσουν το μέλλον της σύγκρουσης μεταξύ της εμπορευματοποίησης της γνώσης και της γνώσης ως κοινού αγαθού», τόνισε: Το βίντεο https://youtu.be/q0Ldhkb6Juk

Στη συζήτηση τοποθετήθηκαν αναλυτικά οι:

Ράνια Καλαντζή, εκπαιδευτικός ΕΠΑΛ, αναλύοντας τις εφαρμογές και δυνατότητες του ελεύθερου-ανοικτού λογισμικού στα σχολεία: Το βίντεο https://youtu.be/Wkyooew60PM

Η Δέσποινα Μητροπούλου, γενική διευθύντρια του Οργανισμού Ανοικτών Τεχνολογιών ΕΕΛΛΑΚ, η οποία ανέλυσε τις καλές πρακτικές και δράσεις του Οργανισμού Ανοιχτών Τεχνολογιών που συμβάλλουν πρακτικά στην υιοθέτηση των ψηφιακών κοινών στην εκπαιδευτική διαδικασία: Το βίντεο https://youtu.be/dOYaTu7w4uU

Ο Γιώργος Παπανικολάου, λέκτορας Χαροκοπείου Πανεπιστημίου (Peer to Peer Foundation) μίλησε για τον μύθο της τεχνολογικής ουδετερότητας και τη ρητορική των ίσων ευκαιριών καθώς και τις προτεραιότητες για μια πολιτική της χειραφέτησης: Το βίντεο https://youtu.be/hHwT7Es9XMc

Ακολουθεί την Τετάρτη 5 Ιουλίου 2017 η εκδήλωση με θέμα «Γνωσιακός καπιταλισμός:  ερωτήματα και προκλήσεις» και ομιλητή τον Κάρλο Βερτσελόνε, λέκτορα Πανεπιστημίου Παρισιού Ι, Σορβόννη, σε ομιλία του με τίτλο «Γνωσιακός καπιταλισμός: μία θεωρητική και ιστορική εισαγωγή» (με ταυτόχρονη διερμηνεία).

Όπως τονίζεται αναφορικά με τον κύκλο συζητήσεων στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου:

Οι κοινωνικές, πολιτικές, επιστημονικές, ιδεολογικές και παιδαγωγικές συνέπειες της ολοένα και αυξανόμενης σύνδεσης της ψηφιακής τεχνολογίας με την εκπαιδευτική διαδικασία και έρευνα έχουν ως αποτέλεσμα τη ραγδαία και εντεινόμενη αλλαγή της μορφής και του περιεχομένου της ίδιας της γνώσης στο πλαίσιο αυτού που ονομάζεται γνωσιακός καπιταλισμός (cognitive capitalism). Η γνώση όχι μόνο μετατρέπεται σε εμπόρευμα, αλλά και η ίδια η παραγωγή και η διάδοσή της αλλάζει ριζικά, γεγονός που ασφαλώς και έχει βαθιές συνέπειες και στο ίδιο το περιεχόμενο της γνώσης, από την προοπτική όχι μόνο του αντικειμένου, αλλά και του υποκειμένου της γνώσης. Πρόκειται για ένα ζήτημα που στην Ελλάδα συζητιέται κυρίως είτε με όρους της (νεο)φιλελεύθερης αντίληψης πραγμάτων που παρουσιάζει την τεχνολογική εξέλιξη ως a priori και αναπόδραστα θετική είτε με έναν μανιχαϊστικό τρόπο θεώρησης, ο οποίος οδηγεί είτε στην μοιρολατρική αποδοχή της τεχνολογικής εξέλιξης είτε στην τεχνοφοβική αντίδραση.

Μάλιστα, αυτό το ζήτημα έχει ανοίξει διεθνώς εδώ και δύο δεκαετίες, τόσο ακαδημαϊκά όσο και πολιτικά, ενώ στην Ελλάδα έχει ελάχιστα απασχολήσει και συζητηθεί στους κόλπους της Αριστεράς, παρά την συζήτηση που έχει αναπτυχθεί διεθνώς σε ακαδημαϊκό επίπεδο γύρω από τη μαρξική έννοια της “General Intellect”. Το αποτέλεσμα είναι το ζήτημα των εξελίξεων στις κοινωνίες της γνώσης να αποτελεί προνομιακό πεδίο ιδεολογίας και πρακτικής των (νεο)φιλελεύθερων και να απουσιάζει ένας αριστερός κριτικός λόγος που να παρακολουθεί τις εξελίξεις, με ολέθριες πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες για τη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και πλήρη αναδιάρθρωση και διάλυση των εργασιακών σχέσεων.

Ο παρών κύκλος συζητήσεων επιχειρεί να συνδυάσει τη θεωρητική ανάλυση με τον επιμορφωτικό χαρακτήρα για πρακτικά ζητήματα και ζητήματα καθημερινότητας, με κατεύθυνση τη χάραξης πολιτικής για ένα κοινωνικοπολιτικό και επιστημονικό ζήτημα, που διαπερνά διαχρονικά την εγχώρια πολιτική επικαιρότητα, καθώς συνδέεται τόσο με την εκπαιδευτική πολιτική όσο και με τον νευραλγικό κοινωνικό χώρο των σχολείων και πανεπιστημίων.