Στα ελληνικά δημόσια σχολεία γίνονται συχνά σοβαρές προσπάθειες για την γνωριμία των μαθητών με τις ανοιχτές τεχνολογίες. Οι ανοιχτές τεχνολογίες ανοίγουν ορίζοντες, ενθαρρύνουν τη δημιουργικότητα, ενισχύουν την πειραματική άσκηση, στηρίζοντας την επινοητικότητα και την πρωτοβουλία των μαθητών, και πολλοί εκπαιδευτικοί επιχειρούν να μυήσουν τους μαθητές τους στον κόσμο του ανοιχτού κώδικα και μέσα από αυτόν να καλλιεργήσουν την δημιουργικότητα και την εφευρετικότητα των παιδιών.
Ένα τέτοιο σχολείο είναι το 5ο ΓΕΛ Βύρωνα, στο οποίο έχει οργανωθεί και λειτουργεί σε εβδομαδιαία βάση ένα σχολικό hackerspace Ανοιχτών Τεχνολογιών.
Ο διαγωνισμός CanSat in Greece 2023 έγινε στην Αθήνα στις 20-23 Απριλίου 2023. Μαθητικές ομάδες από όλη την Ελλάδα παρουσίασαν τις ιδέες τους και τους μικρούς δορυφόρους που σχεδίασαν και κατασκεύασαν ώστε αυτές οι ιδέες να γίνουν πράξη.
Στο πλαίσιο του διαγωνισμού CanSat in Greece 2023 ομάδα του “v-space” του σχολείου, σχεδίασε και υλοποίησε έναν μικρο- δορυφόρο ονομάζοντας τον ως “καλό δορυφόρο”. Ελαφρώς παράξενη η λέξη και ίσως θα μπορούσε να αντικατασταθεί από τον χαρακτηρισμό κοινωνικός δορυφόρος. Ένας δορυφόρος δηλ. ο οποίος θα ανήκει σε μία κοινότητα ανθρώπων και θα εξασφαλίζει την ιδιωτικότητα των επικοινωνιών τους. Με άλλα λόγια, θα αποκλείει την παρακολούθηση των πολιτών από εταιρίες ή κυβερνήσεις.
Για την επίτευξη του στόχου αυτού, η ομάδα υλοποίησε διαδικασίες κρυπτογράφησης και συνδύασε την συμμετρική με την ασύμμετρη κρυπτογραφία.
Ένας δεύτερος στόχος του συγκεκριμένου δορυφόρου είναι η παρακολούθηση της περιοχής πάνω από την οποία θα βρίσκεται (καθώς πρόκειται για γεωστατικό δορυφόρο) για επικινδυνες καταστάσεις, όπως φωτιά σε δασική περιοχή.
Για την επίτευξη του στόχου αυτού, η ομάδα υλοποίησε ένα νευρωνικό δίκτυο το οποίο αναλύει τις φωτογραφικές λήψεις του δορυφόρου.
Για όλη αυτή την εργασία, η ομάδα “v-space” κέρδισε το βραβείο “Best CanSat Project – CanSat in Greece 2023” και θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό σε δύο περίπου μήνες.
«Τα παιδιά μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν»Για «αυθεντική μάθηση», μέσα από την οποία τα παιδιά «κερδίζουν σε γνώσεις που δεν τους προσφέρθηκαν έτοιμες», μίλησε η καθηγήτρια πληροφορικής του σχολείου και υπεύθυνη του εν λόγω project, κα Ελένη Ρόμπολα:
«Είναι ένας πραγματικά πολύ δύσκολος διαγωνισμός αλλά είναι κ ταυτόχρονα τρομερά ελκυστική η ιδέα να φτιάξεις κάτι που θα εκτοξευθεί όντως εκεί πάνω και θα στέλνει μετρήσεις και που θα λειτουργεί, στη δική μας περίπτωση, σαν μικρογραφία ενός επικοινωνιακού δορυφόρου. Είναι ένα πολύ εντυπωσιακό παράδειγμα αυθεντικής μάθησης για τα παιδιά.
Φέρνεις δηλαδή μέσα στην τάξη, μέσα στο εργαστήριο ένα πραγματικό πρόβλημα του πραγματικού κόσμου, με όλες του τις παραμέτρους, και όλοι μαζί προσπαθούν να κατασκευάσουν τη λύση. Αυτό σημαίνει αυθεντική μάθηση.
Μέσα από την διαδικασία της ανάλυσης, της σχεδίασης, της υλοποίησης, των δοκιμών, και ξανά πάλι από την αρχή γιατί πάντα κάτι πάει στραβά, τα παιδιά κερδίζουν σε γνώσεις που δεν τους προσφέρθηκαν έτοιμες, κερδίζουν σε δεξιότητες συνεργασίας, κερδίζουν σε στάσεις ζωής που δεν τις διδάσκει το κλασικό μάθημα. Για μας πολύ σημαντικό είναι να παραμείνει μέσα τους η θέληση να ψάχνουν πάντα «τι υπάρχει από πίσω», για το κάθετί. Αυτό για παράδειγμα, είναι ένα χρήσιμο χαρακτηριστικό για όποιον θέλει πραγματικά να ασχοληθεί με την πληροφορική και την τεχνολογία.
Η κατασκευή του μικρού δορυφόρου απαιτεί γνώσεις κ δεξιότητες που τα παιδιά δεν τις έχουν ακόμη αποκτήσει, στις πρώτες τάξεις του λυκείου. Επομένως, θα ψάξουν, θα διαβάσουν, θα ρωτήσουν μεγαλύτερους ή πιο ειδικούς, και κάποια στιγμή θα βρεθούν να έχουν συγκεντρώσει έναν όγκο πληροφοριών και κάτι θα πρέπει να κάνουν με αυτόν.
Το πολύ πολύ όμορφο είναι πως θα πρέπει να βρουν έναν τρόπο να μεταμορφώσουν αυτό τον όγκο πληροφοριών σε απτό αποτέλεσμα. Θα πρέπει να κατασκευάσουν κάτι. Να γράψουν ένα πρόγραμμα, να φτιάξουν ένα αλεξίπτωτο, να κατασκευάσουν μία κεραία, κλπ. Άρα θα μπουν σε διαδικασίες αξιολόγησης των πληροφοριών που συγκέντρωσαν και σε πολύ πιο δημιουργικές διαδικασίες στη συνέχεια. Αυτό ακριβώς εννοούμε όταν λέμε συχνά ότι τα παιδιά πρέπει να «μάθουν πως να μαθαίνουν».
Αυτό είναι ένα δεύτερο χαρακτηριστικό που πρέπει να έχει όποιος πραγματικά θέλει να ασχοληθεί με την τεχνολογία. Να μην μένει στάσιμος σε όσα διδάχθηκε κάπου κάποτε».
«Οι μαθητές ξεφεύγουν από τα τετριμμένα του σχολείου»
«Κύριος σκοπός στα project είναι να καλλιεργήσουμε και να αναδείξουμε ικανότητες και δεξιότητες των μαθητών που ίσως να μην ήξεραν και οι ίδιοι ότι έχουν», σημείωσε από την πλευρά του ο καθηγητής φυσικής του σχολείου, κ. Πέτρος Ξηρόδημας, και πρόσθεσε:
«Με τον καταμερισμό εργασιών και την ανάληψη ευθυνών οι μαθητές καλλιεργούν και αναδεικνύουν οργανωτικές και ηγετικές ικανότητες χρησιμοποιούν κριτική σκέψη και δημιουργικότητα, συνεργάζονται και επικοινωνούν με τους συμμαθητές τους χειριζόμενοι ταυτόχρονα προηγμένο τεχνολογικό εξοπλισμό.
Τέλος το project είναι μια καλή ευκαιρία για τους μαθητές να ξεφύγουν από τα τετριμμένα του σχολείου, να αναδείξουν κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες που αγνοεί η εκπαιδευτική διαδικασία και να λειτουργήσουν μακριά από το άγχος της ύλης και των βαθμών».
Τι είναι το Hackerspace που λειτουργεί στο 5ο Λύκειο Βύρωνα
«Η ελεύθερη διάχυση της γνώσης και η ανοιχτότητα αποτελούν κύριο μέλημα του Σχολικού μας Hackerspace», επεσήμαναν οι καθηγητές του σχολείου, αναφέροντας πως η συμμετοχή και μόνο στον διαγωνισμό «CanSat» θεωρείται ήδη ως σημαντική επιτυχία, διότι «θα μας δώσει τη δυνατότητα απόκτησης νέων γνώσεων και εμπειριών, τις οποίες σκοπεύουμε να κοινοποιήσουμε στην ευρύτερη μαθητική κοινότητα των σχολείων της περιοχής μας».
Εδώ και 11 χρόνια έχει ιδρυθεί στο 5ο Λύκειο Βύρωνα ένα Σχολικό Hackerspace (δείτε εδώ), το μοναδικό ίσως στην Ελλάδα. Πρόκειται για έναν ανοιχτό χώρο, όπου κάθε μαθητής έχει την ευκαιρία να προσέλθει στον ελεύθερο χρόνο του και να ασχοληθεί διερευνητικά με τεχνολογικά projects.
Στεγάζεται στο Εργαστήριο Πληροφορικής και Ανοιχτών Τεχνολογιών του σχολείου και υποστηρίζεται ενεργά από τους καθηγητές. Η οργάνωση, ο τρόπος λειτουργίας και η γενικότερη φιλοσοφία του Σχολικού Hackerspace έχουν χαρακτηριστεί ως καλό παράδειγμα από το Υπουργείο Παιδείας και έχει υποστηριχθεί από τον Οργανισμό Ανοιχτων Τεχνολογιών – ΕΕΛ/ΛΑΚ, ενώ χρησιμοποιούνται συχνά ως υπόδειγμα καλής πρακτικής για την αναβάθμιση της ψηφιακής εκπαίδευσης στην χώρα μας.
Δείτε ένα σχετικό βίντεο όπως αυτό παρουσιάστηκε από την τηλεόραση του ΣΚΑΙ
Διαβάστε περισσότερες πληροφορίες για το πως δημιουργήθηκε το σχολικό hackerspace εδώ
Πηγές άρθρου: https://cansat.gr/ , https://5lykeiovyrona.gr/, https://vironas.gr/, https://www.instagram.com/Vspace5o/