της Δρ. Κατερίνας Γλέζου
Στην εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, η τεχνολογία με πρωταγωνιστές το Διαδίκτυο, το υπολογιστικό νέφος, τα μεγάλα δεδομένα, τη ρομποτική και την τεχνητή νοημοσύνη, μεταμορφώνουν καταλυτικά τον κόσμο και οδηγούν σε ριζικές κοινωνικές αλλαγές. Σε μία ραγδαία εξελισσόμενη ψηφιακή κοινωνία οι ψηφιακές δεξιότητες όλων των πολιτών, πόσο μάλλον των εκπαιδευτικών, αναντίρρητα πρέπει να ενισχυθούν προκειμένου να σταθούν όρθιοι και ικανοί να ανταποκριθούν στις προκλήσεις και απαιτήσεις του 21ου αιώνα.
Η πλατφόρμα mooc.edu.gr αποτελεί την επίσημη διαδικτυακή πλατφόρμα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων (ΥΠΑΙΘ) για τη φιλοξενία και διάθεση Μαζικών Ανοιχτών Διαδικτυακών Μαθημάτων (MOOCs: Massive Online Open Courses)* που απευθύνονται κυρίως σε εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο/η.
Η πλατφόρμα mooc.edu.grσχεδιάστηκε, αναπτύχθηκε και υποστηρίζεται από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» (ΙΤΥΕ) και, ειδικότερα, από τη Διεύθυνση Στρατηγικής και Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού του ΙΤΥΕ. Η πλατφόρμα mooc.edu.grείναι βασισμένη στην πλατφόρμα ανοιχτού κώδικα Open edX**. Φιλοξενείται σε υποδομή του Εθνικού Δικτύου Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας Α.Ε. (ΕΔΥΤΕ) και χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Υποστήριξη Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων σε Επιστημονικά και Τεχνολογικά Θέματα 2020» (Π.Δ.Ε. ΣΑΕ 544).
Η πλατφόρμα mooc.edu.grαναπτύχθηκε αρχικά για να καλύψει την ανάγκη για ανάρτηση και διάθεση στην εκπαιδευτική κοινότητα των MOOCs που προβλέπονταν να αναπτυχθούν από το European Schoolnet***, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, στο πλαίσιο του έργου SRSS II (με χρηματοδότηση της ΕΕ).
Tο πρώτο MOOC που προσφέρθηκε μέσω της πλατφόρμας mooc.edu.gr έχει τίτλο: «Μαθαίνουμε Ψηφιακά, Διδάσκουμε Ψηφιακά» – Β’ βάθμια και απευθύνεται στους εκπαιδευτικούς όλων των ειδικοτήτων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
Το μάθημα αφορά στην παιδαγωγική αξιοποίηση της τεχνολογίας για την ανάπτυξη δεξιοτήτων μάθησης στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Επίκεντρο των ενοτήτων του μαθήματος αποτελούν οι τέσσερις βασικές δεξιότητες, απαραίτητες για τον πολίτη του 21ου αιώνα, που με βάση το αρχικό γράμμα της ονομασίας τους στα αγγλικά αποκαλούνται τα 4Cs: συνεργασία (Collaboration), επικοινωνία (Communication), κριτική σκέψη (Critical Thinking) και δημιουργικότητα (Creativity).
Το μάθημα αναπτύχθηκε από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και το European Schoolnet, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), το ΙΤΥΕ, μια ομάδα εθελοντών εκπαιδευτικών και με τη συμβολή ακαδημαϊκών της Επιστημονικής Επιτροπής του Ψηφιακού Σχολείου. Το μάθημα αυτό ξεκίνησε στις 19 Οκτωβρίου 2020 και λήγει στις 10 Δεκεμβρίου 2020. Σύντομα προβλέπεται να ξεκινήσει και το αντίστοιχο μάθημα με τίτλο: «Μαθαίνουμε Ψηφιακά, Διδάσκουμε Ψηφιακά» – Α’ βάθμια, το οποίο θα απευθύνεται στους εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Στην πλατφόρμα mooc.edu.gr θα μπορείτε να αναζητήσετε δωρεάν Ανοιχτά Διαδικτυακά Μαθήματα (MOOCs) που θα αφορούν σε μια ευρεία γκάμα θεμάτων και θα δίνουν έμφαση στην ανάπτυξη και καλλιέργεια δεξιοτήτων, σε καινοτόμες παιδαγωγικές έννοιες, στρατηγικές, εργαλεία για τη διδασκαλία και τη μάθηση, καθώς και πολλά άλλα. Τα Ανοιχτά Διαδικτυακά Μαθήματα (MOOCs) της πλατφόρμας mooc.edu.gr θα παρέχονται δωρεάν από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων ή φορείς του, από δημόσιους οργανισμούς, Πανεπιστήμια, Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς ή άλλους ιδιωτικούς που ενδιαφέρονται να παρέχουν δωρεάν εκπαιδευτικά και επιμορφωτικά προγράμματα σε εκπαιδευτικούς και μαθητές/τριες. Παρόλο που τα Ανοικτά Διαδικτυακά Μαθήματα της πλατφόρμας mooc.edu.gr απευθύνονται κυρίως στην εκπαιδευτική κοινότητα, θα είναι (εξ ορισμού) ανοιχτά και διαθέσιμα σε κάθε πολίτη που επιθυμεί να εγγραφεί σ’ αυτά και να τα παρακολουθήσει. Όλα τα μαθήματα της πλατφόρμας mooc.edu.grθα είναι εντελώς δωρεάν για όλους τους συμμετέχοντες! Μέσα από την πλατφόρμα mooc.edu.grθα ενθαρρύνεται η ανταλλαγή απόψεων και προτάσεων και θα υποστηρίζεται η αλληλεπίδραση με μια μεγάλη κοινότητα εκπαιδευτικών.
Εάν έχετε κάποια ερώτηση ή τεχνικό πρόβλημα, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την ομάδα τεχνικής υποστήριξης, στέλνοντας μήνυμα στο support@mooc.edu.gr.
Εικόνα 2. Στιγμιότυπο του ιστοτόπου του MOOC «Μαθαίνουμε Ψηφιακά, Διδάσκουμε Ψηφιακά» – Β’ βάθμια* Τα MOOCs (Massive Online Open Courses) ή «Μαζικά Ανοιχτά Διαδικτυακά Μαθήματα», όπως αποδίδεται ο όρος στα ελληνικά, είναι μαθήματα (Courses) που παρέχονται δωρεάν και ανοιχτά (Open), σε μαζική κλίμακα (Massive), μέσω διαδικτύου (Online). Ανήκουν στην κατηγορία της ασύγχρονης ηλεκτρονικής μάθησης, το οποίο σημαίνει πως κάθε εκπαιδευόμενος μελετά το μαθησιακό υλικό στον δικό του χρόνο, με τον δικό του ρυθμό και στον δικό του χώρο, προσπαθώντας να ακολουθήσει το προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα. Ένα MOOC έχει ημερομηνία έναρξης, μελέτη, εργασίες, συζητήσεις και αξιολόγηση. Η διδασκαλία γίνεται συνήθως με βιντεο-διαλέξεις και τακτικές εργασίες. Οι εκπαιδευόμενοι έχουν επίσης τη δυνατότητα να επικοινωνούν και να αλληλεπιδρούν με τους άλλους συμμετέχοντες μέσα από τις ομάδες συζητήσεων (forums) ή μέσα από ομάδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα μαθήματα προσφέρονται σε ορισμένη χρονική περίοδο το καθένα, στη διάρκεια της οποίας λειτουργεί το σύστημα βαθμολόγησης και το φόρουμ, ενώ παράλληλα προσφέρεται διδακτική στήριξη στους επιμορφούμενους/ες από τον/την διδάσκοντα/ουσα ή τους συνεργάτες του/της. Παρόλα αυτά, τα μαθήματα είναι διαθέσιμα και εκτός αυτής της περιόδου, χωρίς όμως τότε να λειτουργεί το φόρουμ και το σύστημα βαθμολόγησης και χωρίς να προσφέρεται διδακτική στήριξη. Για να συμμετάσχετε σε ένα μάθημα, δεν χρειάζεστε τίποτα άλλο από μια σταθερή σύνδεση στο Διαδίκτυο και την τελευταία έκδοση ενός κοινού προγράμματος περιήγησης στο Διαδίκτυο.
** Η πλατφόρμα Open edX (https://open.edx.org) είναι πλατφόρμα ανοιχτού κώδικα που υποστηρίζει τα μαθήματα edX και είναι ελεύθερα διαθέσιμη. Το edX είναι πάροχος MOOC που αναπτύχθηκε από τα Πανεπιστήμια Harvard and MIT το 2012, και στη συνέχεια διατέθηκε ελεύθερα σε άλλα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Την 1η Ιουνίου 2013, το edX προμήθευσε δωρεάν και ανοιχτά ολόκληρη την πλατφόρμα του. Ο πηγαίος κώδικας βρίσκεται στο GitHub.
*** Το European Schoolnet (http://www.eun.org) είναι το δίκτυο 34 Ευρωπαϊκών Υπουργείων Παιδείας, με έδρα τις Βρυξέλλες. Από την ίδρυσή του το 1997, λειτουργεί ως ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός, ο οποίος στοχεύει να φέρει καινοτομία στη διδασκαλία και τη μάθηση και απευθύνεται σε Υπουργεία Παιδείας, σχολεία, εκπαιδευτικούς, ερευνητές και συνεργάτες από το χώρο της βιομηχανίας. Το European Schoolnet χρησιμοποιεί τους δεσμούς του με τα υπουργεία εκπαίδευσης και εκπαιδευτικούς φορείς προκειμένου να βοηθήσει τα σχολεία να γίνουν αποτελεσματικά στην παιδαγωγική χρήση της τεχνολογίας, εξοπλίζοντας τόσο τους εκπαιδευτικούς όσο και τους μαθητές με τις απαραίτητες δεξιότητες για να επιτύχουν στην ψηφιακή κοινωνία του 21ου αιώνα