Προτάσεις του Οργανισμού Ανοιχτών Τεχνολογιών για τις Ψηφιακές Δεξιότητες και Ικανότητες
Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛΛΑΚ) συμμετέχει στην ομάδα εργασίας για τις Ψηφιακές Δεξιότητες και Ικανότητες (Working Group on Digital Skills and Competences) του Υπουργείου Παιδείας για τις Ψηφιακές Δεξιότητες, εκπρόσωπος του Οργανισμού είναι ο κ. Ιωάννης Σταμέλος, μέλος του ΔΣ και Καθηγητής του Τμήματος Πληροφορικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και αναπληρωτής του ο κ. Αθανάσιος Δεληγιάννης, Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής. Στο πλαίσιο της ομάδας η ΕΕΛΛΑΚ κατέθεσε προτάσεις για τις ψηφιακές δεξιότητες.
Για να αντιμετωπιστεί το κενό ψηφιακών δεξιοτήτων που συνεχίζει να διευρύνεται θα πρέπει οι πολίτες να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες και ικανότητες που αργότερα θα τους βοηθήσουν να ανταπεξέλθουν στο κοινωνικό και το εργασιακό τους περιβάλλον αλλά και στις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν στη σταδιακή μετάβαση των υπηρεσιών που παρέχει ο δημόσιος και ιδιωτικός τομέας σε ψηφιακές.
Οι προτάσεις της ΕΕΛΛΑΚ έχουν τους παρακάτω κεντρικούς στόχους:
- Οι ψηφιακές δεξιότητες και ικανότητες να καλλιεργούνται στο σύνολο του πληθυσμού με την παροχή των κατάλληλων εργαλείων και υπηρεσιών υποστήριξης
- Η ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων των εργαζομένων να αφορά τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα με στόχο τη μείωση του ψηφιακού χάσματος
- Την ανάπτυξη ιδιαίτερων δεξιοτήτων και ικανοτήτων των αποφοίτων της τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αλλά και των νέων εργαζομένων στον τομέα της πληροφορικής και του STEΑM
- Τον Ψηφιακό Γραμματισμό για το σύνολο του πληθυσμού και την απόκτηση της ιδιότητας του ψηφιακού πολίτη για όλους τους Έλληνες πολίτες αλλά και άλλες ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες (αμεεα, πρόσφυγες, οικονομικοί μετανάστες, κλπ).
- Την οριζόντια ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων και ικανοτήτων στην εκπαίδευση και μέσω αυτών της ανάπτυξης του STEAM (Science, Technology, Engineering, Arts, Mathematics) με σκοπό τη βελτίωση του μαθησιακού αποτελέσματος.
- Την υποστήριξη της ηγεσίας των σχολείων και των στελεχών της εκπαίδευσης για την ενσωμάτωση των ψηφιακών δεξιοτήτων στην εκπαιδευτική κοινότητα.
- Την ανάπτυξη καινοτόμων εκπαιδευτικών μεθόδων που θα δημιουργήσουν υπεύθυνους και αυτόνομους πολίτες της ψηφιακής εποχής
- Την προετοιμασία των μαθητών και φοιτητών για απασχόληση στα ψηφιακά επαγγέλματα του μέλλοντος
- Την επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών σε θέματα που αφορούν την εξέλιξη της ψηφιακής τους ικανότητας (πχ, χρήση και αξιοποίηση των ανοιχτών τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασίας, καινοτομία και δημιουργικότητα, ασφάλεια στο διαδίκτυο, αξιολόγηση της πληροφορίας, κλπ)
- Την επικαιροποίηση γνώσεων των καθηγητών Πληροφορικής σε νέες τεχνολογίες
Για να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι προτείνουμε να υιοθετηθούν οι παρακάτω κεντρικές προτεραιότητες με δράσεις που αφορούν:
- Την παροχή τεχνογνωσίας στο Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, μέσω της “προγραμματικής συμφωνίας – πλαισίου συνεργασίας”, για θέματα που αφορούν την εφαρμογή δράσεων ανοιχτότητας στην εκπαίδευση και την έρευνα, την ευρωπαϊκή πολιτική σε θέματα ανοιχτής καινοτομίας, την ευαισθητοποίηση της εκπαιδευτικής κοινότητας σε θέματα ανοιχτού περιεχομένου, προτύπων, δεδομένων, υλικού και λογισμικού, την υποστήριξη του ΥΠΠΕΘ σε θέματα ανάπτυξης της υπολογιστικής και αλγοριθμικής σκέψης στην εκπαιδευτική διαδικασία σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
- Την ανάπτυξη ανοιχτού ψηφιακού εκπαιδευτικού περιεχομένου και την ενίσχυση της διδασκαλίας των μαθημάτων της πληροφορικής, ανάπτυξη της εκπαιδευτικής ρομποτικής και των γνωστικών αντικειμένων STEAM, μέσω της αναμόρφωσης ή αναπροσαρμογής των προγραμμάτων σπουδών και τη χρήση και αξιοποίηση Ελεύθερου Λογισμικού /Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ) στην εκπαιδευτική διαδικασία
- Υποστήριξη δράσεων με χρήση ανοιχτών τεχνολογιών, για την ανάπτυξη της ικανότητας του ψηφιακού πολίτη στο σύνολο του πληθυσμού αλλά και σε πληθυσμιακές ομάδες όπως πρόσφυγες, οικονομικοί μετανάστες, κλπ.
- Την επικαιροποίηση των προγραμμάτων σπουδών των ΙΕΚ (μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση) με σκοπό τη καλύτερη κατάρτιση των σπουδαστών σε τεχνολογίες όπως π.χ. 3D-Printing, Arduino, ΕΛ/ΛΑΚ κλπ
- Την υποστήριξη Ευρωπαϊκών εκπαιδευτικών δράσεων του ΥΠΠΕΘ με την αξιοποίηση ανοιχτών εκπαιδευτικών πόρων (πχ, scientix, eTwinning, κλπ)
- Την υποστήριξη του ΥΠΠΕΘ σε θέματα που αφορούν την ανάπτυξη εργαστηρίων ανοιχτών προτύπων τόσο στην Α/θμια , στη Β/θμια Εκπ/ση (edulabs) και μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση όσο και στην τριτοβάθμια (relabs).
- Την διαχείριση μητρώων εκπαιδευτικών που αφορούν στη χρήση και αξιοποίηση των ανοιχτών ψηφιακών τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία.
- Την υποστήριξη της εκπαιδευτικής κοινότητας σε δράσεις και διαγωνισμούς που αφορούν την χρήση των ανοιχτών τεχνολογιών στην εκπαίδευση, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, πχ Maker Faire Rome,
- Την υποστήριξη της εκπαιδευτικής, ακαδημαϊκής κοινότητας και ευρύτερων ευπαθών πληθυσμιακών ομάδων (πχ, προσφύγων) μέσω δράσεων που αφορούν στον ψηφιακό γραμματισμό και στην ανάπτυξη της ικανότητας του ψηφιακού πολίτη έτσι ώστε οι ωφελούμενοι να γνωρίζουν ότι
- υπάρχουν δυνατότητες ανάπτυξης της δημιουργικότητας μέσω των ανοιχτών ψηφιακών τεχνολογιών
- υπάρχουν δυνατότητες επιχειρηματικότητας μέσω των ανοιχτών ψηφιακών τεχνολογιών
- Γνωρίζουν τρόπους προστασίας των δεδομένων του και της ταυτότητάς τους
Η χρήση του ΕΛ/ΛΑΚ στην εκπαίδευση έχει οφέλη για τους μαθητές, καθώς θα επιφέρει ουσιαστικές καινοτομίες τόσο στα μέσα διδασκαλίας (ανοιχτές τεχνολογίες ρομποτικής, μηχανικής, νέες προσεγγίσεις στην έννοια του σταθμού εργασίας, ανοιχτό εκπαιδευτικό περιεχόμενο κ.λπ.) όσο και στην διδακτική διαδικασία, ενώ θα βοηθήσει στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης των μαθητών, στην αλλαγή της διδακτικής πρακτικής, της διαδικασίας μάθησης και της επικοινωνίας. Προσφέρει στον εκπαιδευτικό αλλά και στον μαθητή και φοιτητή τη δυνατότητα να γίνεται ενεργός συμμέτοχος στη δημιουργία της γνώσης. Ταυτόχρονα, η χρήση και αξιοποίηση των ανοιχτών ψηφιακών πόρων και προτύπων, εντάσσει τους ανθρώπους που θα δουλέψουν με αυτά (εκπαιδευτικούς, μαθητές, φοιτητές, γονείς κλπ) σε μια ευρύτερη κοινότητα ανθρώπων, των οποίων πρωταρχικό μέλημα είναι η ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση, η διάχυση κάθε νέας γνώσης, καλής πρακτικής και καινοτομίας.
Επίσης η χρήση του Ελεύθερου Λογισμικού στην κοινωνία γενικότερα και στους εργαζόμενους του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα θα επιφέρει σημαντικές βελτιώσεις στην ανάπτυξη της δεξιότητας του ψηφιακού πολίτη, δίνοντας ίσες ευκαιρίες (ισότητα – δικαιοσύνη) στη πρόσβαση σε μορφωτικά και πολιτισμικά αγαθά, ενώ διαμορφώνει συνθήκες ίσων ευκαιριών πρόσβασης στα μορφωτικά και πολιτισμικά αγαθά, ανεξάρτητα από κοινωνικούς, γεωγραφικούς ή πολιτιστικούς περιορισμούς.